Κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη είναι μία αυτοάνοση εντεροπάθεια, η οποία προκαλείται από μόνιμη δυσανοχή στη γλουτένη (εντεροπάθεια στη γλουτένη) σε γενετικά ευαίσθητα άτομα. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία χρόνιας φλεγμονής του βλεννογόνου και υποβλεννογόνου του λεπτού εντέρου, οδηγώντας σε σοβαρή δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Η γλουτένη είναι μία πρωτεΐνη η οποία βρίσκεται στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη, στα όλυρα, στο καμούτ, στο τριτικάλε. Συντίθεται από τη γλουτελίνη και τη γλιαδίνη. Συγκεκριμένα, υπεύθυνη για την παραπάνω φλεγμονώδη αντίδραση είναι η γλιαδίνη η οποία είναι μία προλαμίνη (πρωτεΐνη γλουτένης) που βρίσκεται στο σιτάρι και στα υπόλοιπα προαναφερθέντα δημητριακά, με διαφορετικά είδη πρωτεϊνών, όπως η ορδεΐνη (κριθάρι) και η σικαλίνη (σίκαλη).

Τα πιο συχνά συμπτώματα της κοιλιοκάκης είναι:

κοιλιακή διάταση	οστεοπόρωση
κοιλιακό άλγος	ατοπική δερματίτιδα
έμετος	κατάθλιψη
αδυναμία	αδυναμία ανάπτυξης (κυρίως στα παιδιά)
γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση	στοματίτιδα
χαμηλό βάρος των νεογνών	ατροφία μυϊκού ιστού
δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών που οδηγεί σε απώλεια βάρους	υπογονιμότητα
διάρροια ή δυσκοιλιότητα	διάφορες νευρολογικές διαταραχές

Οι κλινικές της εκδηλώσεις ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς, με τη διάρκεια και την έκταση της νόσου. Άτομα τα οποία διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης κοιλιοκάκης είναι αυτά που έχουν: κληρονομική προδιάθεση, άτομα με σύνδρομο Down, σύνδρομο Turner, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, νόσο Addison’s, σύνδρομο Williams, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (hashimoto), σύνδρομο Sjogren’s, νευρολογικά νοσήματα, αυτοάνοση ηπατική νόσο.

Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και μαζί με τις ιστολογικές και τις ανοσολογικές ανωμαλίες, η κοιλιοκάκη μπορεί να εκδηλωθεί με 3 μορφές, την τυπική, την άτυπη και την ασυμπτωμαική-«σιωπηλή» κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη δεν παρουσιάζεται πάντα με τον ίδιο τρόπο αλλά έχει διάφορες κλινικές μορφές. Μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία και εμφανίζεται ως επί το πλείστο σε γυναίκες. Μελέτες έχουνε δείξει ότι ο επιπολασμός της νόσου προσβάλει το 0,5-2% παγκοσμίως. Όταν υπάρχουν τα συμπτώματα η οριστική διάγνωση μπορεί να γίνει με ορολογικές δοκιμασίες (αντισώματα, ανοσολογικοί δείκτες) και με εντερική βιοψία.

Οι παράγοντες που εμπλέκονται στην εμφάνισή της είναι:

η γενετική προδιάθεση
η κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν γλουτένη και
οι περιβαλλοντικοί παράγοντες (όπως θηλασμός, εγκυμοσύνη, λοιμώξεις εντερικής οδού κατά τη βρεφική ηλικία)

Οι ασθενείς οι οποίοι δε βρίσκονται σε θεραπεία έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο λεπτό έντερο, καταγμάτων λόγω οστεοπόρωσης, νευρολογικές διαταραχές (επιληψία, περιφερική νευροπάθεια, αταξία), υπερτρανσαμινασαιμία, αυτοάνοσα νοσήματα (θυρεοειδίτιδα, μυοκαρδιοπάθεια), ερπητοειδή δερματίτιδα.

Ο κώδικας τροφίμων και ποτών ορίζει ότι τα άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη δεν μπορούν να καταναλώσουν τρόφιμα τα οποία περιέχουν γλουτένη. Οπότε, η αποτελεσματική θεραπεία την οποία οφείλει να ακολουθήσει κάποιος ο οποίος πάσχει από κοιλιοκάκη είναι ο δια βίου αποκλεισμός όλων των τροφών που περιέχουν γλουτένη. Μία διατροφή ελεύθερη σε γλουτένη βοηθάει στην καλή λειτουργία του εντέρου, στην εξαφάνιση των συμπτωμάτων και άρα στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του κάθε ατόμου. Εκτός από την αποφυγή των παραπάνω δημητριακών, καλό θα είναι οι ασθενείς να συμβουλεύονται και τις ετικέτες τροφίμων για αποφυγή “κρυμμένης” γλουτένης. Τέλος, ένα μείζον πρόβλημα είναι και η επιμόλυνση των τροφίμων ελεύθερα σε γλουτένη. Αυτή η επιμόλυνση μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε χώρο που παράγονται ή υπάρχουν ποικιλίες διαφόρων τροφίμων σε παράλληλη έκθεση και των προϊόντων χωρίς γλουτένη.

Για οποιεσδήποτε διατροφικές συμβουλές χρειάζεστε, επικοινωνήστε μαζί μου.